पछिल्ला २४ घण्टामा काँग्रेसभित्र समिकरण बदलियो, अब नियमित महाधिवेशन हुने

काठमाडौँ – नेपाली कांग्रेसभित्र महिनौँदेखि जटिल बन्दै गएको महाधिवेशन विवाद अन्ततः समाधानतर्फ उन्मुख भएको छ। विधानका प्रावधान, नेतृत्वका अडान र पछिल्लो शक्ति–समीकरणले पार्टी नियमित महाधिवेशनतर्फ मोडिएको छ।

कांग्रेसको १४ औँ महाधिवेशनबाट निर्वाचित वर्तमान नेतृत्वको आवधिक कार्यकाल मंसिर ९ गतेमै सकिएको छ। विधानअनुसार विशेष परिस्थितमा महाधिवेशन एक वर्ष पर सार्न सकिने व्यवस्था छ। तर महाधिवेशन प्रतिनिधिहरूले विधिअनुसार हस्ताक्षर दर्ता गरेपछि पार्टीले ९० दिनभित्रै विशेष महाधिवेशन आह्वान गर्नैपर्ने स्पष्ट प्रावधान छ। यही कानुनी आधारलाई लिएर महामन्त्री गगन थापा र विश्वप्रकाश शर्माले विशेष महाधिवेशनमा मात्रै जानुपर्ने अडान मजबुत रूपमा अघि बढाइरहेका थिए। तर पछिल्ला २४ घण्टामा काँग्रेसभित्रको समीकरण नै बदलिन थालेको छ।

उपचारपछि स्वदेश फर्केका सभापति शेरबहादुर देउवाले शनिबार बिहानैदेखि सात शीर्ष नेतासँग लगातार छलफल गर्दै ‘सर्वसम्मत सहमति’ को सूत्र अघि सारे। छलफलमा अधिकांश नेताले चुनाव नजिकिँदै गर्दा विशेष महाधिवेशनले पार्टीलाई थप अस्थिर बनाउने निष्कर्ष निकाल्दै नियमित महाधिवेशन नै व्यावहारिक र सुरक्षित विकल्प रहेको मत राखे। यता पार्टीभित्र छुट्टै बसेको स्थापनापक्षको भेलाले पुसमै विशेष महाधिवेशन सम्भव नभएको ठहर गर्दै नियमित महाधिवेशनतर्फ फर्किने निर्णय गरिसकेको छ। हस्ताक्षरकर्ताहरूमध्ये केहीलाई फिर्ता ल्याउने पहल पनि तीव्र भएको छ। यसबिच डा. शेखर कोइरालाले खुलेर नियमित महाधिवेशनमा जानुपर्ने मत व्यक्त गरेपछि शक्ति–सन्तुलन झनै बदलिएको छ। विशेष महाधिवेशनमा जाँदा पार्टी फुट्न सक्ने खतरा भएको उनको टिप्पणीले पार्टीभित्र ‘जोखिम नलिने’ मनोविज्ञान बलियो बनाइदिएको छ।

उता गगन–विश्वप्रकाश पक्ष भने विधानले दिएको ९० दिनको प्रावधानलाई आधार बनाएर विशेष महाधिवेशन मात्र सही बाटो हो भन्ने अडानमा अडिग थियो। तर शीर्ष नेताहरूको नयाँ सहमतिले उनीहरूको प्रस्ताव अहिले ‘अलपत्र’ जस्तै देखिन थालेको एक नेताले बताए।

यसैबीच कार्यवाहक उपसभापति पूर्णबहादुर खड्काले ‘सर्वसम्मत निर्णय नआएसम्म बैठक नबस्ने’ घोषणा गरेपछि पार्टीभित्रको तनाव एक समयमा चरममा पुगेको थियो। तर देउवासँगको सहमतिमुखी प्रयास र प्रमुख नेताहरूको एक–एक गरेर नियमित महाधिवेशनतर्फ झुकावसँगै वातावरण फेरिएको छ। अब देउवा नजिकका नेताहरू पुसभित्रै नियमित महाधिवेशनको तयारी अघि बढाउन सभापतिलाई सुझाव दिँदै छन्। यसरी बनिरहेको नयाँ एकतापूर्ण समीकरणले विशेष महाधिवेशनमा जान खोजिरहेको पक्ष कमजोर बन्दै गएको देखिन्छ। अन्ततः विधान, नेतृत्वको मनोवृत्ति र नयाँ सहमतिले कांग्रेस अब पुसभित्रै नियमित महाधिवेशनतर्फ बढ्ने संकेत प्रष्ट देखिन थालेको छ।